De Haarlemse Groenmarktkerk, een plek die helpt - Lenneke Overmaat - Trancity
De Groenmarktkerk is een prachtig gebouw op het Nieuwe Groenmarktplein in het centrum van Haarlem. Een pleintje waar ik als Haarlemmer regelmatig overheen fiets op weg naar de Hema of naar bakker Van Vessem.
Een aparte plek omdat het er zo rustig is. Even geen terrassen, winkels en toeristen, maar hier en daar een zwerver die op de trap van de kerk zit in afwachting van de maaltijdsoos in het gebouw van Stem in de Stad (ondersteunt mensen in nood, in het gebouw naast de kerk) of op het bankje onder de bomen op de Krocht, aan het eind van het plein, om een sjekkie of joint te roken.
Het is 'een plek die helpt' zegt de jonge kerkganger Vincent als ik hem tijdens de High Tea ter ere van het 175 jarige bestaan van de Groenmarktkerk vraag wat deze kerk voor hem betekent. De kerk helpt hem om zijn geloof te belijden samen met andere gelijkgezinden en de kerk is er voor anderen die behoefte hebben aan ontmoeting of juist aan stilte.
Elke middag is de kerk open van 14.00 tot 16.00 uur als stiltecentrum. Op een keer was er een jonge vrouw binnengelopen die aan de praat raakte met een van de vrijwilligers. Achteraf vertelde zij dat ze juist door dat gesprek af had gezien van een zelfmoordpoging.
Wat gebeurt er met de Nieuwe Groenmarkt in Haarlem / Simon Franke - Trancity
De Haarlemse Nieuwe Groenmarkt is een opmerkelijk rustpunt in de stad. Op nauwelijks honderd meter van de Grote Markt en de belangrijke winkelstraten doet het (nog) niet mee met de voortdurende ‘upgrading’ van het winkel- en horecagebied in het centrum. Ergens tussen straat en pleintje was het tot voor kort vooral een parkeerplaats. Niet dat er niks gebeurt, integendeel. Aan de Nieuwe Groenmarkt staat de Heilige Antonius van Paduakerk. Daar omheen een rijtje sociaal-maatschappelijke instellingen. De R.K. parochie wil de kerk plus enkele van de belendende panden verkopen; de gemeente wil het pleintje herinrichten. Met welke inzet voor de stad gaat dat gebeuren?
Veldhoven, dorp bij Eindhoven, de plaats waar ASML is gevestigd. Voortgekomen uit Philips werd het de marktleider die de wereld voorziet van chipmachines. Circa 12.000 mensen werken bij ASML en dat aantal groeit snel, veel van hen komen niet uit Nederland. Hoe mengen Brabanders met expats; of ´internationals’ zoals ze hier ook wel worden genoemd? Singles gaan misschien wonen in het centrum van Eindhoven, maar gezinnen zoeken een woning in Veldhoven; hun kinderen groeien er op; blijven ze of gaan ze voor een volgende baan door naar een ander techcentrum in de wereld, want helemaal thuis voelen ze zich toch ook niet. Wat doet hun komst met het dorp? ASML breidt nog steeds in flink tempo uit met nieuwe fabrieken; er worden woningen gebouwd, voorzieningen passen zich aan.
Op reis kom je onderweg nog wel eens iets tegen. Bijvoorbeeld Anderston, een opvallend woningbouwproject in Glasgow. 
Door een eenzijdig economische blik op ruimtegebruik worden essentiële maatschappelijke functies verdrongen. Hoe en waar vinden we het perspectief op een ‘stad voor iedereen’ weer terug? In NL Magazine nummer 3, dat verscheen op 14 december 2018, publiceerden wij een artikel, waarmee we ons project over de rechtvaardige stad een vervolg geven. Op zoek naar een aansprekend verhaal voor de rechtvaardige stad.
In How to Kill a City - Gentrification, inequality and the Fight for the Neighborhood beschrijft Peter Moskowitz aan de hand van New Orleans, Detroit, San Francisco en New York hoe gentrification een bewust ingezette strategie is van overheid en bedrijfsleven om steden en wijken te ontdoen van armere bevolkingsgroepen. 
Buurtbemiddeling is een doeltreffende aanpak die in steeds meer gemeenten gebruikt wordt bij burenruzies. Buurtbemiddelaars zijn vrijwilligers die buren in gesprek brengen om samen een oplossing te vinden voor hun conflict. Zij zien daarbij hoe stadswijken veranderen in bevolkingssamenstelling door de toename van het aantal 'verwarde' mensen, van statushouders en van gezinnen met een verschillende culturele achtergrond. Ook merken zij dat nieuwe bewoners minder vaak het initiatief nemen om kennis te maken met hun buren. Deze ontwikkelingen leiden tot een toename van burenoverlast en burenruzies worden complexer. Dat doet een groter beroep op het vakmanschap van de buurtbemiddelaars. Bij discussies over de toekomst van de wijkontwikkeling mag hun rol wel wat prominenter in beeld.
Op een bankje zitten, een praatje maken met bewoners, luisteren en vragen wat zij voor hen kunnen betekenen, dat was de start van Willem en Nol op het Teniersplantsoen in de Haagse Schilderswijk, nu tien jaar geleden. Zo ontstond het Stagehuis, een huis voor jongeren om stage te lopen in de Schilderswijk. Een plek waar zij met hun vragen en problemen terecht kunnen en waar zij gestimuleerd worden om hun dromen te realiseren. Het Stagehuis is een succes en wordt gewaardeerd zo blijkt uit de overhandiging door wethouder Baldewsingh van de stadspenning Den Haag aan Willem en Nol. Maar hoe past zo’n burgerinitiatief in het huidige participatiebeleid van de gemeente Den Haag?
Floor Milikowski schreef met Van wie is de stad een bestseller over de verwording van Amsterdam tot een stad voor hoger opgeleiden, meer verdienenden en toeristen. Het is een behoorlijk zwart beeld over een stad die ten ondergaat aan het eigen succes. Het leest bedoeld of onbedoeld als een aanklacht tegen het politieke bestuur en de beleidsafdelingen van de stad.
‘Haarlem alleen voor de rijken?’ Onder die titel hadden we ook in mijn eigen woonplaats in de aanloop naar de verkiezingen voor de gemeenteraad een debat over de woningmarkt. 
Verdringing door Amsterdammers
‘Home is the center of life’, schrijft Matthew Desmond in Evicted – Poverty and profit in the American City. Acht families zijn de rode draad in zijn boek, families voor wie een dak boven het hoofd niet vanzelfsprekend is. Die families staan voor miljoenen Amerikanen die met regelmaat uit huis gezet worden omdat zij de huur niet kunnen betalen. Desmond schreef een magistraal boek met verhalen die zo uitzichtloos zijn, dat je het boek met regelmaat moet wegleggen omdat zoveel ellende niet te behappen is. ‘Home is the center of life’, maar als je geen ‘home’ hebt kom je in een spiraal van armoede, werkloosheid en criminaliteit terecht. In Nederland is het niet anders: eerst huisvesting en dan aanpak van problemen, andersom werkt niet.
De ‘financialisering’ van de economie ondermijnt onze steden. Socioloog en econoom Saskia Sassen vertelde erover in de Balie op 29 november j.l. Zij schetste een wereld waarin vastgoed (en de financiering daarvan) er niet is om te worden gebruikt voor huisvesting van bewoners, bedrijven of maatschappelijke instellingen, maar waarin het de onderlegger is voor een reeks van financiële constructies en producten waarmee maximaal geld te verdienen is. Haar verhaal geeft voeding aan het project De rechtvaardige stad, een initiatief van Wouter Veldhuis van MUST en Simon Franke van Trancity.
Een uitgever maakt fysieke boeken voor verkoop via boekhandel en webwinkel en opent een extra markt met een epub versie, meestal voor een wat lagere prijs dan het ‘echte’ boek. In februari van dit jaar publiceerde trancityxvaliz Binding Genoeg, de stad en het geheim van aangenaam samenwonen, een essay van Annemarie Kok in onze nieuwe serie Stadsessays. We kozen voor een andere aanpak dan gebruikelijk: de focus lag op gratis downloads met als ‘bijproduct’ een gedrukte versie. We maken negen maanden later de balans op.